De buizerd, een boerenroofvogel

Tekst en foto boven Hans Peeters

Waarschijnlijk is de buizerd de meest bekende roofvogel. Al is het alleen maar van de hectometerpaaltjes langs de snelweg, waarop hij schijnbaar uren voor zich uit kan zitten staren. Wat een suffe buizerd lijkt, verandert in een geduchte jager, zodra hij onder zich een muis ontdekt. Behalve snelwegbermen, omdat daar nu eenmaal veel muizen zitten, verkiest hij het boerenland. Of het nu akkers zijn of weilanden, maakt hem niet veel uit. Zolang er maar een of enkele bomen staan om in te broeden, een paal om op te zitten en voldoende muizen om te eten. Kortom de buizerd is een echte boerenroofvogel.

Vliegende buizerd, let op de zwarte polsvlekken / foto Servan Ott
Lichtkleurige buizerd / foto Marten F. de Vries

Ook in Gruttoland wordt de buizerd met regelmaat waargenomen. Boer Murk: “Elk jaar broedt er wel een paar op minder dan een kilometer hier vandaan. Hoewel het aaseters zijn en verzot op muizen, lusten ze ook wel een jong haasje. En wat te denken van weidevogelkuikens. In het voorjaar zorgt een overvliegende buizerd voor enorme paniek onder de broedende weidevogels. Grutto’s zien hem al van verre aankomen en proberen gezamenlijk de rover te verdrijven.”

Op muizenjacht / foto Marten F. de Vries
Typisch houding op paal / foto Bennie van der Weide

Gruttotaal

Dankzij het onderzoek naar gruttotaal door Ondrej Belfin, die in Gruttoland onderzoek deed en onlangs cum laude afstudeerde, weten we veel meer over de communicatie tussen grutto’s onderling. Zodra ze een overvliegende buizerd in de smiezen krijgen, waarschuwen ze elkaar. Verrassend is dat ze daarbij een ander waarschuwingsgeluid laten horen, dan wanneer er een bruine kiekendief voorbij vliegt. Grutto’s zijn dus in staat om de verschillende roofvogelsoorten te herkennen. Waarschijnlijk zit hem dit in de verschillende manier van jagen. Buizerds vliegen meestal hoog als ze naderen, terwijl een bruine kiekendief laagvliegend de weilanden en rietkragen afschuimt.

Buizerd / foto Hans Peeters
Bijna witte buizerd / foto Hans Peeters

Bomen kappen

Buizerds en weidevogels gaan moeilijk samen. Een mals kuikentje van grutto of kievit, valt nu eenmaal niet te versmaden. Zoals gezegd kunnen ze vanaf een weipaal of vanuit een boom eindeloos zitten wachten. Tot ze een smakelijke snack tussen het gras zien paraderen. Volgens Murk is de beste oplossing om bomen in de buurt te kappen. “Buizerds broeden vaak in oude kraaiennesten. Zijn er geen bomen in de buurt, dan zijn er geen broedende kraaien en geen buizerds.”

Opvliegende buizerd / foto Jappie Seinstra

Paspoort BUIZERD

Wetenschappelijke naam: Buteo buteo

Friese naam: mûzefalk of mûzebiter

Herkenning: forse roofvogel, verenkleed variabel; bruinachtige rug; borst en onderzijde variërend van bruin, bont tot bijna wit; afgeronde staart en geen spitse vleugels

Lengte: 51 – 57 cm;

Spanwijdte: 113 – 128 cm

Geluid: hoog miauwende roep

Voedsel: aas, muizen, kuikens van weide- en akkervogels, jonge haasjes enz. 

Gedrag: zit urenlang op paal of in boom; kan ook stil in lucht hangen en bidden

Leefgebied: agrarisch cultuurlandschap, langs bosranden

Nest: bouwt zelf een nest in een boom; broedt ook in oude kraaiennesten

Aantal eieren: 2 – 3 eieren, een legsel per jaar

Donker kleurige vogel / foto Lubbert Boersma

Het bericht <strong>De buizerd, een boerenroofvogel</strong> verscheen eerst op Agrarisch Natuurfonds Fryslân.